Historia

Z Renatą Kołodziejską (Rywką Telner), Joanną Fleks, córką i wnuczką Frajdli Telner, Karoliną Jakoweńko i Alicją Ososińską, kuratorkami wystawy „Zielony pamiętnik. Matka, córki i przyjaciółki” prezentowanej w Domu Pamięci Żydów Górnośląskich, oddziale Muzeum w Gliwicach, rozmawia Małgorzata Lichecka.

Ile razy dojeżdżam tą drogą do osiedla, tyle razy wyobrażam sobie moment, w którym przyjechali tutaj nazistowscy notable, obejrzeć teren pod przyszłe wzorcowe osiedle III Rzeszy. 

Nie sposób wydrzeć z korzeniami wiary przodków, nie udało się to w żaden sposób chrześcijaństwu. Owszem, z czasem zapomnieliśmy – Słowianie, Germanie, a nawet potomkowie ludów antycznych, skąd ten czy inny obyczaj. Dziś za sprawą starych dokumentów (niestety, w większości spoza terenów dzisiejszej Polski) odnajdujemy części styczne. Modlitwa za zmarłych w czyśćcu cierpiących, ogień znicza, spotkania przy grobach – wszystko to na ziemiach polskich było już wcześniej, przed Mieszkiem i Dobrawą. Zostało przygarnięte później przez chrześcijan i inaczej nazwane.

Półtora roku temu Małgorzata Malanowicz po raz pierwszy pomyślała o zamknięciu stowarzyszenia. Ale jeszcze oswajała się z tą myślą. Była już prezeska Metamorfoz ma do cmentarza hutniczego piechotą około siedmiu minut.

ChatGPT – zapytany o zbliżającą się (już 84.) rocznicę „prowokacji gliwickiej” – dał (po polsku) odpowiedź następującą.
Prowokacja gliwicka, znana również jako „incydent gliwicki”, była zainscenizowanym atakiem, zorganizowanym przez nazistowskie Niemcy w nocy 31 sierpnia 1939 r. w pobliżu miasta Gliwice (Gleiwitz) na Śląsku, które wówczas było częścią Polski. Prowokacja była częścią większego planu stworzenia pretekstu do inwazji na Polskę, która ostatecznie doprowadziła do wybuchu II wojny światowej...

Po drewnie się chodziło, wyrzucano nań śmieci, tam odkładały się warstwy błota, piasku i ziemi. Po latach na stare deski kładziono nowe. W ten sposób, co wykazały badania archeologów, ulica dorobiła się aż czterech takich warstw.

Z Radosławem Zdaniewiczem, archeologiem, właścicielem Górnośląskiej Pracowni Archeologicznej, rozmawia Małgorzata Lichecka.

Historyczną wystawę będzie można zwiedzić już 15 kwietnia.  

Petersdorf stał się dla Augusta Wilhelma Hegenscheidta ziemią obiecaną.

Matt Lohmeyer mieszka w Sydney, jest analitykiem giełdowym, doktorem nauk ekonomicznych, podróżnikiem i genealogiem. Poszukuje swoich przodków na całym świecie. Skutecznie.