W Willi Caro będzie… strojno, zbrojno, leśnie i… bardzo rodzinnie, a wszystko w związku z wystawą „Kossakowie – rodzina artystyczna”. W ogrodzie willi - warsztaty tworzenia drzewa genealogicznego, retro-piknik prowadzony przez damy w strojach z końca XIX stulecia ze Stowarzyszenia „Krynolina”, malowanie panoram – Racławickiej i Gliwickiej, a także obóz wojskowy, który założą ułani w barwach 3 Pułku Ułanów Śląskich. Swego czasu Wojciech Kossak należał do tego pułku, a grupa rekonstrukcyjna, kultywująca tradycje tej formacji, uraczy nas opowieściami o kawaleryjskim uzbrojeniu i ułańskiej fantazji. By wszystkich ożywić – co godzinę rozlegnie się Leśna Pobudka w wykonaniu Sygnalistów związanych z Zespołem Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego w Brynku. Pedagodzy z tych wyjątkowych szkół, wspólnie z leśnikami z Lasów Państwowych, poprowadzą mini-wykłady o tajemnicach przyrody, będą też pokazy eksponatów związanych z lasem i gry edukacyjne. Simona Kossak byłaby zadowolona, tym bardziej, że najmłodsi będą mogli wziąć udział w warsztatach „Serce i pazur” inspirowanych jej książką opowiadającą o uczuciach zwierząt i komiksami, które tworzyła młoda Zofia Kossak! Nie zabraknie też oprowadzań po ekspozycjach: stałej i czasowych!
Zamek Piastowski, 17.00 – 24.00 ul. Pod Murami 2.
Tam  Noc Muzeów uświetni otwarcie nowej, czasowej wystawy „Święci codzienni. Religijne malarstwo na szkle w zbiorach etnograficznych Muzeum w Gliwicach”. Ekspozycja przygotowana została przez Martę Paszko, kierownik Działu Etnografii i Antropologii Miasta, która zaprosi na oprowadzania kuratorskie. Będą się też odbywać warsztaty malowania na… bezpiecznym, nietłukącym „szkle”. Nie zabraknie też oprowadzań po wystawach stałych – archeologicznej oraz poświęconej Gliwicom – miastu wielu kultur.
Dom Pamięci Żydów Górnośląskich 17.00- 23.00 ul. Księcia Józefa Poniatowskiego 14
W Domu Pamięci Żydów Górnośląskich - świat portretów Wilhelma von Blandowskiego, a także oprowadzania po wystawie „Żydzi na Górnym Śląsku” oraz po cmentarzu żydowskim.
Radiostacja Gliwice 17.00 – 23.00 ul. Tarnogórska 129
W Radiostacji Gliwice zapraszamy na zwiedzanie z przewodnikiem, otwarte warsztaty łączności prowadzone przez Klub Sportów Łączności SP9KAG, a także obserwacje wieczornego i nocnego nieba wspólnie z gliwickim Oddziałem Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.
Oddział Odlewnictwa Artystycznego  17.00 – 23.00 , ul. Bojkowska 37
W Oddziale Odlewnictwa Artystycznego specjalnie na Noc Muzeów powstanie wystawa „Skały i minerały Górnego Śląska – nie tylko węgiel” przygotowana we współpracy z Muzeum Geologii Złóż Politechniki Śląskiej. Po raz pierwszy zaprezentujemy także publiczności najnowszy nabytek, który wzbogacił naszą żeliwną kolekcję – liczące ponad dwa stulecia świeczniki z amorkami, które dzięki zabiegom dokonanym w muzealnej Pracowni Konserwacji odzyskały dawny blask. Zaprosimy na oprowadzanie po wystawie „Słusznie słyną dziś Gliwice…” oraz na warsztaty „Zaułek jubilera” i „W krainie baśni”, które prowadzone są z wykorzystaniem gipsowych replik żeliwnych zabytków z muzealnych zbiorów.

Harmonogram

Willa Caro 17.00 - 24.00
ul. Dolnych Wałów 8a
Ogród Willi Caro 
godz. 17.00 – 21.00 - „Przybyli ułani pod okienko…”
Obóz wojskowy, który założą ułani  - rekonstruktorzy historyczni w barwach 3 Pułku Ułanów Śląskich. Swego czasu Wojciech Kossak należał do tego pułku, a grupa rekonstrukcyjna, kultywująca tradycje tej formacji, uraczy nas opowieściami o kawaleryjskim uzbrojeniu i ułańskiej fantazji. Początek opowieści o pełnych godzinach: 17.00, 18.00, 19.00, 20.00, 21.00.
godz. 17.00 – 21.00 - Retro-piknik w stylu Kossaków
Damy w strojach z końca XIX wieku prowadzić będą dla dzieci dawne gry: boule i krokiet (ang. croquet). Godziny rozpoczęcia gier: 17.30, 18.30, 19.30, 20.30
godz. 17.30 – 20.00 - Malujemy panoramy: Racławicką i Gliwicką 

godz. 17.15, 18.15, 19.15, 20.15 - Warsztaty tworzenia drzewa genealogicznego
Liczba miejsc ograniczona.

W trakcie warsztatów dowiemy się, czym jest genealogia, jakie są różnice miedzy pokrewieństwem a powinowactwem, czym jest drzewo genealogiczne i jak się je tworzy, od czego zacząć poszukiwania rodzinnych korzeni, jak prowadzić domowe archiwum i w czym mogą nam pomóc stare fotografie... Uczestnicy otrzymają też namiary na podstawowe bazy internetowe pozwalające prowadzić poszukiwania bez wychodzenia z domu – tak, by warsztaty mogły stać się impulsem do dalszego odkrywania rodzinnych historii. Podsumowaniem zajęć będzie próba stworzenia bazowego drzewa genealogicznego swojej rodziny. Uczestnicy otrzymają również drzewo ze sklejki, na które będą mogli nakleić zdjęcia bliskich. 

Osoby, które chcą wziąć udział w warsztatach tworzenia drzewa genealogicznego mogą zabrać ze sobą rodzinne zdjęcia, ale nie jest to konieczne (zdjęcia można nakleić na drzewo będąc już w domu:)

godz. 17.00 – 21.00 – Sygnały leśne grane przez Sygnalistów z Lasów Państwowych i Technikum Leśnego w Brynku. Sygnały grane są o pełnych godzinach.  


Willa Caro – wnętrze / Sala konferencyjna
godz. 17.00 - 21.00 - Leśne opowieści
Prelekcje poświęcone leśnemu życiu, pokazy eksponatów związanych z lasem i pracą leśników przygotowane przez pedagogów Zespołu Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego w Brynku oraz leśników Lasów Państwowych.
***
17.15 – 17.45, 18.15 – 18.45, 20.15 – 20.45, 21.15 – 21.45 - oprowadzanie po wystawie „45. Rok ostatni – rok pierwszy na Górnym Śląsku”. Prowadzenie: dr Angelika Blinda, Instytut Pamięci Narodowej  

17.30 – 18.00, 19.15 – 19.45, 20.30 – 21.00, 22.00 – 22.30 - oprowadzanie kuratorskie po wystawie „Kossakowie – rodzina artystyczna”. Prowadzenie: Urszula Kozakowska-Zaucha, Muzeum Narodowe w Krakowie 
godz. 17.15 – 18.00, godz. 18.30 – 19.00, godz. 20.00 – 20.30, godz. 21.00 – 21.30  oprowadzanie po wystawach: „Dziewiętnastowieczne wnętrza mieszkalne willi górnośląskich przemysłowców”  oraz „Z gliny i ognia. Fajanse ze zbiorów Muzeum w Gliwicach”. Prowadzenie: Patrycja Gwoździewicz

Zwiedzanie indywidualne Willi Caro - godz. 17.00–24.00 (ostatnie wejście – 23:30)

Willa Caro - sale edukacyjne
Sala I 
godz. 17.00-18.00 oraz godz. 19.00-20.00 – „Serce i pazur” – warsztaty inspirowane książką Simony Kossak pt. „Serce i pazur. Opowieści o uczuciach zwierząt” oraz komiksami, które tworzyła młoda Zofia Kossak. Uwaga! Obowiązują zapisy, tel. 783 560 006. Liczba miejsc ograniczona. 


Sala II
godz. 17.30-18.30 oraz godz. 19.30-20.30 - warsztaty z tworzenia papierowych hobby horse. 
Uwaga! Obowiązują zapisy, tel. 783 560 006. Liczba miejsc ograniczona. 

Nestor rodu Kossaków, Juliusz (1824-1899), to pierwszy i prawdopodobnie najlepszy artysta z rodu. Swój sukces artystyczny zawdzięczał talentowi, fotograficznej pamięci, zmysłowi obserwacji i doskonałemu warsztatowi – dziś zaliczany jest do najwybitniejszych polskich akwarelistów. Należał do pokolenia polskich romantyków zainteresowanych malarstwem historyczno-batalistycznym i historyczno-rodzajowym. Juliusz Kossak za symbol wolności i swobody uznawał konie. Ich wizerunki, które tworzył, wyróżniają się doskonałą kompozycją i rysunkiem, świetnie uchwyconymi sylwetami, prawidłowo ukazanym ruchem ciał, a także elegancką, stonowaną kolorystyką. Miłość do koni trwała w rodzinie Kossaków w kolejnych pokoleniach i obejmowała nie tylko mężczyzn, ale i kobiety, jak Zofia Kossak-Szatkowska, która uwielbiała jazdę konną. Córki Wojciecha Kossaka - Maria Pawlikowska-Jasnorzewska i Magdalena Samozwaniec miały swojego kucyka… W trakcie warsztatów konie będą naszymi przewodnikami po barwnym malarstwie Juliusza, Wojciecha i Jerzego Kossaków, a koń z rysunku Juliusza stanie się  wzorem dla stworzenia tzw. hobby horesów z papieru, które wykonają mali uczestnicy. A potem, razem z nimi, pogalopują na wystawę…


Zamek Piastowski, 17.00 – 24.00
ul. Pod Murami 2

godz. 17.00 - otwarcie wystawy „Święci codzienni. Religijne malarstwo na szkle w zbiorach etnograficznych Muzeum w Gliwicach” połączone z oprowadzaniem kuratorskim
Prowadzenie: Marta Paszko, kierownik Działu Etnografii i Antropologii Miasta. Drugie oprowadzanie kuratorskie:  godz. 20.00 – 20.30

Wystawa „Święci codzienni” poświęcona jest kolekcji obrazów o tematyce religijnej, malowanych na szkle, które stanowią reprezentację popularnego w XIX wieku zjawiska artystyczno-religijnego. W miejscowościach bogatych w opał i piasek szklarski, gdzie działały huty szkła (na terenie dzisiejszych Niemiec, Austrii, Czech i Słowacji, a w dzisiejszej Polsce – na Dolnym Śląsku), powstawały masowo warsztaty i manufaktury rodzinne, zajmujące się twórczością dewocyjną. Oprócz dostępności materiałowej, do rozwoju malarstwa religijnego na szkle przyczyniło się w dużej mierze XIX-wieczne ożywienie religijne wśród katolików, którzy żyli na terenach podległych administracji pruskiej, wówczas systemowo wrogiej wobec działań Kościoła katolickiego. Bliskość ważnych ośrodków pątniczych na terenie Dolnego Śląska, np. Wambierzyc czy Barda Śląskiego, zwiększała lokalne zapotrzebowanie na dewocjonalia, które pielgrzymi mogliby zabrać do domu na pamiątkę. Oprócz znaczenia religijnego, obrazy na szkle we wnętrzach domów świadczyły o zamożności i statusie właściciela. Pełniły również funkcję dekoracyjną, stąd w stylu malarskim dominują wówczas intensywne barwy, bogate ornamenty.

Na wystawie przyglądamy się także technice wykonania obrazów na szkle, jak również procesowi ich konserwacji. W języku niemieckim o malarstwie na szkle mówiono Hinterglasmalerei, co odzwierciedla specyficzną technikę wykonywania obrazu na odwrocie szklanej tafli. Odwrotnie niż w tradycyjnym malarstwie, obowiązywała zasada „od szczegółu do ogółu”: w pierwszej kolejności nanoszono szczegóły twarzy, ciała, szat czy cieniowania; następnie wypełniano kolorami odzież. Na końcu wykonywano ornamenty i tło. Przygotowanie zabytków do eksponowania obrazują filmy prezentowane na ekspozycji, na których zwiedzający zobaczą pracę muzealną za kulisami.
Kuratorka: Marta Paszko (Dział Etnografii i Antropologii Miasta)
Konserwacja: Anna Kruszyna (konserwator Muzeum w Gliwicach


godz. 17.15 i 19.15 – warsztaty malowania na bezpiecznym „szkle”. Prowadzący - Alicja Raszka-Micherdzińska i Zbigniew Micherdziński przybliżą podstawy tradycyjnego malarstwa na szkle.

- godz. 18.30-19.00, godz. 20.30-21.00, godz. 21.30-22.00, godz. 23.00-23.30  - oprowadzania po wystawach stałych „Przeszłość powiatu gliwickiego. Vademecum archeologiczne” oraz „Gliwice miasto wielu kultur”. Prowadzenie: Monika Michnik, Joanna Puchalik, Damian Recław

- godz. 17.00–24.00 - zwiedzanie indywidualne Zamku Piastowskiego (ostatnie wejście – 23.30)


Dom Pamięci Żydów Górnośląskich 17.00- 23.00
ul. Księcia Józefa Poniatowskiego 14

godz. 18.00 - 18.30 - oprowadzanie po wystawie stałej „Żydzi na Górnym Śląsku”. Prowadzenie: dr Sławomir Pastuszka
godz. 19.00 - 19.30 - oprowadzanie po wystawie stałej „Żydzi na Górnym Śląsku”. Prowadzenie: Karolina Jakoweńko

godz. 20.30 – 23.00 - „Przywrócony świat portretów Wilhelma von Blandowskiego” – wideo-dźwiękowa instalacja w sali ceremonialnej. Oprawa dźwiękowa: Wojciech Ciuraj

godz. 20.30 -21.15, godz. 22.00-22.45 - oprowadzania po cmentarzu żydowskim. Prowadzenie: dr Sławomir Pastuszka

godz. 17.00–23.00 - zwiedzanie indywidualne Domu Pamięci Żydów Górnośląskich (ostatnie wejście: 22.30)


Radiostacja Gliwice 17.00 – 23.00
ul. Tarnogórska 129

godz. 17.00 – 17.30, godz. 19.00-19.30, godz. 20.30-21.00,  godz. 21.30-22.00  - oprowadzanie po wnętrzach Radiostacji
godz. 17.00 – 22.00 – otwarte warsztaty łączności prowadzone przez Klub Sportów Łączności SP9KAG. 

W Radiostacji Gliwice zapraszamy na zwiedzanie z przewodnikiem, oraz otwarte warsztaty łączności prowadzone przez Klub Sportów Łączności SP9KAG warsztaty łączności prowadzone przez Klub Sportów Łączności SP9KAG, który będzie pracować pod specjalnym znakiem stacji HF9MUZEUM https://www.qrz.com/db/HF9MUZEUM. Każdy chętny będzie mógł nawiązać łączność z innymi krótkofalowcami na falach krótkich lub przez satelitę geostacjonarnego QO100 https://www.radioklucz.pl/qo100/. Poznamy też historię telekomunikacji i jej pionierów. Zajęcia dedykowane dorosłym, dzieciom i młodzieży w wieku 8–15 lat.  
godz. 17.00–23.00 - zwiedzanie indywidualne Radiostacji (ostatnie wejście – 22.30)
godz. 17.00 - 22.00 - Radiostacja pod wieczornym i nocnym niebem – obserwacje  nieba wspólnie z gliwickim Oddziałem Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii 


Oddział Odlewnictwa Artystycznego 17.00 – 23.00
ul. Bojkowska 37
Żeliwne świeczniki z amorkami – nowy nabytek do żeliwnej kolekcji Muzeum w Gliwicach. Pokaz eksponatu po konserwacji.  
godz. 17.30 - 18.00, godz. 21.00 – 21.30, godz. 22.00 – 22.30 - oprowadzanie po wystawie „Słusznie słyną dziś Gliwice…”. Prowadzenie: Anna Graicke
godz. 17.00 – 21.00 - „W krainie baśni” – otwarte warsztaty malowania gipsowych replik zabytków prezentowanych na wystawie „Słusznie słyną dziś Gliwice…”
godz. 19.00 – 20.00 - „Zaułek jubilera” - warsztaty z wykorzystaniem gipsowych replik żeliwnej biżuterii prezentowanej na wystawie „Słusznie słyną dziś Gliwice…”. Dla dzieci od lat 5-ciu, młodzieży i osób dorosłych. Uwaga! Obowiązują zapisy, tel. 665 280 021. 
Podczas zajęć zastanowimy się, do czego służy nam biżuteria? Jest ozdobą stroju, symbolem bogactwa czy statusu, ale także  – a może przede wszystkim -  wyrazem uczuć. Miłość, wierność, przyjaźń, pamięć chce wyrażać się poprzez to, co piękne – szlachetne formy, drogie kamienie, cenne kruszce. Opowiemy też o bardzo popularnej w XIX stuleciu biżuterii sentymentalnej. Będziemy też pamiętać o zakochanej w żeliwnej biżuterii królowej pruskiej Luizie, która przyczyniła się do spopularyzowania wyrobów gliwickiej odlewni. 

W trakcie warsztatów repliki żeliwnych klejnotów, wykonane z gipsu o wysokiej trwałości będziemy mocować na  metalowej oprawie i ozdabiać je farbami akrylowymi. Ażurowe bransolety z roślinnym ornamentem, kunsztowny medalion z kobiecym profilem, gemmy – okrągłe bądź owalne plakiety, wprawiane w naszyjniki, a na nich reliefy o tematyce mitologicznej – Apollo z lirą, Minerwa opierająca się o tarczę, satyr grający na podwójnym flecie, Hermes towarzyszący Orfeuszowi i Eurydyce… Urok biżuterii, w której kochały się kobiety I połowy XIX-wieku, wciąż działa, a ona sama znów może przynieść nieco radości.

w godz. 17.00-23.00  - wystawa pt. „Skały i minerały Górnego Śląska – nie tylko węgiel” przygotowana we współpracy  z Muzeum Geologii Złóż Politechniki Śląskiej im. Czesława Poborskiego  
 godz. 17.00–23.00 - zwiedzanie indywidualne Oddziału Odlewnictwa Artystycznego (ostatnie wejście – 22.30)


***


Sobota, 17 maja 2025
Noc Muzeów w Muzeum w Gliwicach
Willa Caro, godz. 17.00-24.00
Zamek Piastowski, 17.00-24.00 
Radiostacja, godz. 17.00-23.00
Dom Pamięci Żydów Górnośląskich, godz. 17.00-23.00 
Oddział Odlewnictwa Artystycznego, godz. 17.00-23.00 


Organizator: Muzeum w Gliwicach

Partnerzy: Grupa Rekonstrukcyjna Herold – Organizacja Wydarzeń, Lasy Państwowe,  Muzeum Geologii Złóż im. Czesława Poborskiego, Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział w Gliwicach, SRH Jastrzębski Wrzesień 1939, Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej i Kostiumingu „Krynolina”, Zespół Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego w Brynku, Klub Sportów Łączności SP9KAG

Udział we wszystkich wydarzeniach w ramach Nocy Muzeów jest BEZPŁATNY. Na wybrane warsztaty obowiązują zapisy.