Przymusowe remonty klimatyczne czy szansa na szybszą modernizację naszych domów?
Wprowadzenie nowej dyrektywy budynkowej, znanej również jako EPBD (Energy Performance of Buildings Directive), wywołało wiele kontrowersji i pytań, zwłaszcza w kontekście przyszłości kotłów gazowych, możliwości dofinansowań oraz konieczności remontów budynków. Temat ten stał się szczególnie gorący podczas ostatnich wyborów do Parlamentu Europejskiego, a dyskusje wokół niego nie cichną. Dlatego też doradcy Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska wyjaśniają, co dokładnie oznacza ta dyrektywa, jakie zobowiązania wprowadza i jakie będą jej konsekwencje dla właścicieli nieruchomości.
Kontekst polityki klimatycznej i energetycznej UE
Aby zrozumieć cel nowej dyrektywy, musimy najpierw przyjrzeć się szerszemu kontekstowi polityki klimatycznej i energetycznej Unii Europejskiej. W 2007 roku UE uchwaliła tzw. pakiet klimatyczno-energetyczny 3x20, który zobowiązywał państwa członkowskie do:
- Zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o 20%.
- Zwiększenia efektywności energetycznej o 20%.
- Zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii do 20% (dla Polski 15%).
Polska te zobowiązania wykonała, ale to był dopiero początek. W 2010 roku wprowadzono pojęcie budynku o niemal zerowym zużyciu energii, co oznaczało budynki energooszczędne lub pasywne. Teraz, wraz z nową dyrektywą EPBD, cele te są jeszcze ambitniejsze.
Główne cele dyrektywy EPBD
Nowa dyrektywa budynkowa ma na celu:
- Renowację budynków – wprowadzenie minimalnych standardów energetycznych i dostosowanie budynków do standardów bezemisyjnych.
- Rezygnację z ogrzewania kotłami na paliwa kopalne – choć wprost nie zakazuje się ich od 2040 roku, cel ten jest jasno określony.
- Zastosowanie odnawialnych źródeł energii w budynkach – promowanie instalacji wykorzystujących energię słoneczną.
- Finansowanie i usuwanie barier – zapewnienie odpowiedniego finansowania i wsparcia technicznego dla właścicieli budynków.
Renowacja budynków: nowe standardy i wymogi
Dyrektywa wprowadza pojęcie budynku bezemisyjnego, czyli takiego, którego zapotrzebowanie na energię jest zerowe lub bardzo niskie, i który nie wytwarza na miejscu emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych. Oznacza to konieczność sukcesywnego usuwania kotłów węglowych, gazowych i olejowych.
Wprowadzenie minimalnych norm charakterystyki energetycznej budynków to kolejny krok. Do 2030 roku średnie zużycie energii pierwotnej w budynkach mieszkalnych ma spaść o 16%, a do 2035 roku o 20-22%. Do 2030 roku ma zostać odnowionych 16% najmniej efektywnych energetycznie budynków niemieszkalnych, a do 2033 roku 26%.
Nowe budynki publiczne muszą być zeroemisyjne od 2028 roku, a prywatne od 2030 roku, co oznacza zakaz używania paliw kopalnych do generowania energii elektrycznej w tych budynkach. Nowe budynki powinny być też przystosowane do instalacji paneli fotowoltaicznych.
Paszporty renowacji
Nowością w dyrektywie są paszporty renowacji – dokumenty określające konkretne działania mające na celu dostosowanie budynków do standardów bezemisyjnych. Paszporty te mogą być wydawane łącznie ze świadectwami charakterystyki energetycznej, co uprości proces planowania i realizacji renowacji.
Dyrektywa wprowadza także pojęcie gruntownej renowacji, czyli takiej, która prowadzi do przekształcenia budynku w budynek bezemisyjny. Możliwa jest stopniowa gruntowna renowacja, co oznacza podział prac na etapy, umożliwiając na bardziej elastyczne i ekonomicznie uzasadnione podejście do modernizacji.
Wsparcie dla gospodarstw domowych w trudnej sytuacji
Dyrektywa nakazuje państwom członkowskim szczególną troskę o gospodarstwa domowe znajdujące się w trudnej sytuacji, zwłaszcza te dotknięte ubóstwem energetycznym. Państwa mają zapewnić im wsparcie finansowe oraz usuwanie barier, aby mogły one również dostosować swoje budynki do nowych standardów energetycznych.
Finansowanie i zachęty finansowe
Aby osiągnąć cele dyrektywy, konieczne jest zapewnienie odpowiedniego finansowania. Państwa członkowskie mają obowiązek promowania i informowania o możliwościach uzyskania wsparcia finansowego na renowację budynków. Programy takie jak „płacisz, kiedy oszczędzasz” czy zielone kredyty hipoteczne mają stać się powszechne.
Dyrektywa przewiduje także finansowanie kształcenia kadr niezbędnych do realizacji tych celów, co jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedniej liczby wykwalifikowanych pracowników.
Wykorzystanie energii słonecznej i infrastruktura dla pojazdów elektrycznych
Dyrektywa promuje także wykorzystanie energii słonecznej w budynkach. Do 2026 roku wszystkie nowe budynki publiczne i niemieszkalne o powierzchni powyżej 250 m² muszą być wyposażone w instalacje wykorzystujące energię słoneczną.
Wprowadzanie infrastruktury do ładowania pojazdów elektrycznych to kolejny ważny element dyrektywy. W nowych budynkach mieszkalnych i niemieszkalnych, które będą miały więcej niż 5 miejsc parkingowych, musi być zainstalowana odpowiednia infrastruktura do ładowania pojazdów elektrycznych.
Klasy energetyczne budynków i monitorowanie jakości powietrza
Dyrektywa wprowadza system klas energetycznych budynków, podobny do systemu stosowanego dla urządzeń AGD. Klasy od A do G będą informować o standardzie energetycznym budynku, co ułatwi właścicielom i najemcom ocenę kosztów użytkowania nieruchomości.
Nowe przepisy nakładają także obowiązek monitorowania jakości powietrza wewnętrznego w budynkach niemieszkalnych, co jest istotne dla zdrowia i komfortu użytkowników.
Co przyniesie przyszłość?
Nowa dyrektywa budynkowa EPBD wprowadza szereg ambitnych celów i zobowiązań, które mają na celu poprawę efektywności energetycznej budynków i dekarbonizację sektora budownictwa. Właściciele nieruchomości muszą przygotować się na konieczność dostosowania swoich budynków do nowych standardów, ale również mogą liczyć na wsparcie finansowe i techniczne.
Implementacja tych przepisów będzie wyzwaniem, ale również szansą na poprawę jakości życia, obniżenie kosztów energii oraz ochronę środowiska. Warto śledzić zmiany w prawie i programach dofinansowań, aby jak najlepiej wykorzystać dostępne możliwości i dostosować się do nowych wymogów.
Tekst powstał na podstawie informacji zawartych w webinarium „Nowa dyrektywa budynkowa – przymusowe remonty klimatyczne czy szansa na szybszą modernizację naszych domów?” przygotowanym przez doradców WFOŚiGW. Nagranie wideo z webinarium dostępne jest na platformie YouTube.
Komentarze (0) Skomentuj