Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego, organizowane przez Muzeum w Gliwicach, w tym roku poświęcone będą Ostropie – obecnie jednej z dzielnic Gliwic, która stanowi niewątpliwy fenomen. Dla niektórych twórców – jak laureat nagrody Nike, autor „Kajś”, Zbigniew Rokita – to metafizyczne centrum wszechświata. Obchody XX edycji GDDK, zatytułowanej „Ostropa. Od podmiejskiej wsi do dzielnicy Gliwic. Ciągłość tradycji” rozpoczną się 12 września, kiedy to na gliwickim rynku znajdzie się wystawa planszowa przybliżająca tę wyjątkową dzielnicę miasta.
Główną część wydarzenia rozpocznie się 16 września wykładem ks. dr. hab. Piotra Góreckiego, który obejrzeć będzie można za pośrednictwem strony internetowej Muzeum w Gliwicach. A w sobotę i niedzielę - 17 i 18 września - spacery po Ostropie, które przeplatane będą wykładami w kościołach pw. św. Jerzego i Ducha Świętego. Dla uczestników sobotnich spacerów dodatkowo przygotowano wyjątkową niespodziankę, a wszyscy, którzy wezmą udział w wędrówkach otrzymają zestawy kilkunastu folderów tematycznych związanych z kulturowym dziedzictwem Ostropy.
Patronat honorowy nad jubileuszową, XX edycją GDDK objął Prezydent Miasta Gliwice – Adam Neumann.
- Muzeum w Gliwicach rok rocznie, nieprzerwanie od 20 lat organizuje Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego, w trakcie których odsłaniamy kolejne karty z przebogatej księgi dziejów miasta i ziemi gliwickiej. Przez minione dwie dekady zachwycaliśmy się pięknem kościołów drewnianych, odwiedziliśmy pałace górnośląskich przemysłowców i nowożytne dwory na kopcach, odkryliśmy tajemnice miejskich rezydencji i kamienic, przemierzyliśmy szlak gliwickiego modernizmu, opowiadaliśmy o losach górnośląskich Żydów, wyprawiliśmy się do źródeł Kłodnicy… Jeszcze długo mógłbym wyliczać. Tegoroczne, jubileuszowe GDDK, to natomiast kolejna edycja, którą – po Łabędach i Szobiszowicach – poświęcamy najważniejszym dzielnicom naszego miasta. Prawie rok trwały badania i kwerendy archiwalne prowadzone na zlecenie Muzeum w Gliwicach przez różnych autorów. Dzięki nim zgromadziliśmy wielowymiarowy materiał dokumentujący dziedzictwo związane z istniejącą od średniowiecza, położoną na ważnym szlaku handlowym dawną podgliwicką wsią, której nazwę zapisywano pierwotnie jako: Ostroppa bądź: Stroppendorf, a która wraz z rozwojem przemysłu stawała się robotniczym osiedlem, a w końcu znalazła się w granicach miasta, jako jego dzielnica. Każdej edycji GDDK towarzyszą bogate – zarówno faktograficznie, jak i ilustracyjnie foldery. W tym roku – przygotowaliśmy ich aż szesnaście! Jednak foldery to druki ulotne, a aby zgromadzonej wiedzy nie utracić, ich treści – tak jak w przypadku wszystkich poprzednich GDDK - zamieszczone zostaną w kolejnym, VIII już tomie ulubionej nie tylko przez mieszkańców miasta i powiatu serii <Gliwice znane i nieznane>. W ramach tej serii dokumentujemy kolejne edycje Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego, które od 20 lat są naszym przewodnikiem pamięci i pomagają odkrywać piękno lokalnego świata – mówi dyrektor Muzeum w Gliwicach, Grzegorz Krawczyk.
-Ostropa wyróżnia się na tle innych części Gliwic. Ta dzielnica ma obecnie najbardziej śląski charakter z nich wszystkich i jest swoistym pomostem łączącym teraźniejszość z przeszłością – tradycję czeską, polską, niemiecką i uniwersalną – chrześcijańską, które są komponentami szeroko pojętej kultury śląskiej. Mimo kilkakrotnych zmian przynależności państwowej, konfliktów zbrojnych, rewolucji przemysłowej, intensywnego osadnictwa, dobrowolnych i przymusowych migracji, nie doszło tu do zerwania. Kultywowane są tradycje sięgające średniowiecza, a mieszkańcy stanowią zwartą jeszcze, społeczność, identyfikującą się z małą ojczyzną, bez względu na to czy uważają się za Polaków, Niemców czy Górnoślązaków. Są połączeni tym dziedzictwem. Zachodzący pod koniec XX w. proces deindustrializacji i trwający obecnie gwałtowny proces dezagryzacji, wraz z postępująca równolegle intensywną ekspansją deweloperską, mogą przyczynić się do niekorzystnych przemian i atomizacji lokalnej społeczności. Dlatego też tegoroczne, jubileuszowe XX Gliwickie Dni Dziedzictwa kulturowego, poświęcone zostały właśnie Ostropie, aby uchwycić ten być może odchodzący świat, z nadzieją, że proces ten jednak nie nastąpi i ten Górny Śląsk w pigułce, jakim jest Ostropa, poprzez tą niezwykłą zdolność asymilacji, przetrwa” – mówi Zbigniew Gołasz, historyk Muzeum w Gliwicach, koordynator tegorocznej, XX edycji GDDK.
Udział we wszystkich wydarzeniach w ramach XX GDDK jest bezpłatny, liczba miejsc w przypadku spacerów i wykładów 17 i 18 września w Ostropie – ograniczona. Zapisy na spacery i wykłady w Ostropie przyjmowane będą od 12 września br. pod numerem telefonu 783 560 006. Decyduje kolejność zgłoszeń. Jedna osoba może zarezerwować maksymalnie 4 miejsca. Osoby niepełnoletnie mogą brać udział w wycieczkach wyłącznie pod opieką dorosłych.
Szczegółowy program XX edycji GDDK zaprezentowany zostanie z początkiem września na stronie Muzeum w Gliwicach.
Podczas spacerów w sobotę i niedzielę 17 i 18 września uczestnicy XX edycji GDDK będą mogli zapoznać się z materialnym i niematerialnym dziedzictwem kulturowym dzielnicy. Przygotowano dla nich wykłady dotyczące historii wsi oraz istniejącej tu parafii, spacery oraz oprowadzanie po tutejszych zabytkach, w tym świeżo odrestaurowanym drewnianym kościele p.w. św. Jerzego, który uzyskał tytuł najlepiej odnowionego zabytku w Polsce. Jego wnętrze pokrywa wspaniała polichromia, a prezbiterium freski. Choć Ostropa była wsią, industrializacja odcisnęła na niej swe piętno. Działała tu m.in. cegielnia oraz szyb kopalniany, po których pozostały obecnie relikty, a których historia to terra incognita. Organizatorzy postanowili ją zatem opowiedzieć i przybliżyć, podobnie jak historię szkolnictwa, straży pożarnej czy klubów sportowych, które są istotnymi elementami integrującymi i budującymi lokalne społeczności. Będzie też okazja zapoznania się z kulturą niematerialną dzielnicy, której elementami są ostropska, wielkanocna procesja konna, tradycje pielgrzymowania do sanktuarium na Górze św. Anny, kult św. Barbary i tradycje górnicze. Poświęcono też miejsce kulturze pamięci, na przykładzie upamiętnień ofiar konfliktów zbrojnych z Ostropy.
Muzeum zastrzega, że w przypadku ogłoszenia stanu epidemii uczestnicy wydarzeń w ramach XX GDDK zobowiązani będą do przestrzegania zasad sanitarnych m.in. dystansu społecznego i noszenia maseczek. Wydarzenia mogą zostać odwołane, bądź mogą zostać wprowadzone dodatkowe ograniczenia dotyczące liczby uczestniczących w nich osób.
Partnerzy XX edycji GDDK:
Ochotnicza Straż Pożarna w Gliwicach-Ostropie
Parafia pw. Ducha Świętego w Gliwicach - Ostropie
Jan Kalnik
Organizator: Muzeum w Gliwicach
Komentarze (0) Skomentuj