Osiągnięcie Efektywnego Systemu Ciepłowniczego oraz neutralność klimatyczna – to najważniejsze priorytety Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej na najbliższe lata. Podstawowym zadaniem gliwickiego przedsiębiorstwa jest jednak ciągła produkcja i dostarczanie ciepła systemowego do odbiorców. Na wielu frontach trwa walka, by działalność gliwickiej ciepłowni odbijała się jak najmniejszym kosztem dla środowiska.
– Nasza obecność w Unii Europejskiej sprawiła, że staliśmy się bardziej świadomi potrzeb wynikających z ochrony środowiska i klimatu. Chcemy być zdrowsi, żyć dłużej i zostawić naszą planetę w lepszej kondycji dla przyszłych pokoleń – mówi prezydentka Gliwic Katarzyna Kuczyńska-Budka. – Jako miasto chcemy jak najszybciej osiągnąć neutralność klimatyczną. Dążymy do tego różnymi sposobami – zarówno ograniczając niską emisję poprzez eliminację tzw. kopciuchów z gospodarstw domowych, jak i usprawniając transport publiczny czy zazieleniając miasto. Wszystkie podejmowane równocześnie działania powinny dać szybkie i dobre rezultaty – dodaje prezydentka.
W te działania aktywnie włącza się też PEC-Gliwice, spółka miejska, której właścicielem jest samorząd. W osiągnięciu ambitnych założeń ciepłowniczych i środowiskowych pomoże PARK ZIELONEJ ENERGII – najnowszy, innowacyjny i ekologiczny projekt inwestycyjny gliwickiego przedsiębiorstwa.
W ciągu kilkudziesięciu ostatnich lat na usprawnienie produkcji i przesyłu ciepła w gliwickim przedsiębiorstwie przeznaczono setki milionów złotych. Przebyta droga jest imponująca – od rozproszonych, nieekologicznych indywidualnych kotłowni zasilanych węglem, po centralne spalanie węgla i rozsyłanie ciepła sieciami ciepłowniczymi z zastosowaniem najnowszych, dostępnych technologii ograniczających emisję niekorzystnych substancji do atmosfery. W niedalekiej przyszłości czeka nas kolejna decentralizacja ciepłownicza, ale już w zupełnie innym, nowoczesnym wymiarze – z uwzględnieniem próby osiągnięcia Efektywnego Systemu Ciepłowniczego bazującego przynajmniej w połowie na Odnawialnych Źródłach Energii (OZE), dywersyfikacji źródeł ciepła oraz zoptymalizowanych procesach technologicznych (m.in. kogeneracji) pozwalających wyprodukować czystsze ciepło.
GDZIE ZACZYNA SIĘ OCHRONA?
Nikt w gliwickim PEC-u nie czeka na większą dostępność OZE i technologii ekologicznych. Działania na rzecz ochrony środowiska podejmowane są tu i teraz. To pracownicy Działu Ochrony Środowiska i Laboratorium gliwickiego przedsiębiorstwa określają i definiują znajdujące się na terenie zakładu źródła emisji. Ich odpowiednie zinwentaryzowanie i codzienna kontrola przekładają się na wysokie efekty ochrony środowiska.
– Przeprowadzamy analizy wody technologicznej, która zasila nasze rurociągi. Badamy ścieki przemysłowe. Określamy jakość spalanego węgla. Na bieżąco wyciągamy wnioski, przedstawiamy możliwości wdrożenia zmian a zarząd spółki decyduje o ewentualnych inwestycjach i modernizacjach. Mamy to szczęście, że obecne władze przedsiębiorstwa nie traktują ekologii jako przykrego obowiązku do spełnienia, jednak widzą konieczność ciągłego podnoszenia standardu ochrony środowiska, podejmowania działań na rzecz czystszej produkcji pomimo niemałych wydatków, które trzeba w tym kierunku ponosić – tłumaczy Agnieszka Nowak kierowniczka Działu Ochrony Środowiska i Laboratorium w PEC-Gliwice.
– Z roku na rok podejmujemy wiele działań, które przyczyniają się do zmniejszania szkodliwego wpływu naszej działalności na najbliższe otoczenie. W ciągu ostatnich pięciu lat znacznie obniżyliśmy emisję zanieczyszczeń odprowadzanych do powietrza z naszej ciepłowni. Emisja zanieczyszczeń gazowych spadła o 76 proc., pyłu aż o 84 proc., zaś emisja dwutlenku węgla została obniżona o 10 proc. – podkreśla.
MILIONY NA ŚRODOWISKO
– W ostatnich latach wybudowaliśmy instalację odsiarczania i odazotowania spalin dla naszej głównej kotłowni. Koszt inwestycji to ponad 53 mln złotych. Skala zysków środowiskowych ogromna – mówi Krzysztof Szaliński, prezes PEC-Gliwice podając przykład jednej z wielu inwestycji służących ochronie środowiska. Dzięki niej udało się zredukować emisję groźnych tlenków azotu, tlenków siarki oraz innych szkodliwych związków. W ostatnich latach wybudowano też nowoczesną instalację oczyszczania ścieków przemysłowych, zmodernizowano przepompownię wody sieciowej, a także wymieniono izolacje termiczne napowietrznych magistral ciepłowniczych i zrealizowano program rozproszeń stacji wymienników ciepła. Większych i mniejszych inwestycji mających dobry wpływ na środowisko w ostatnich latach było sporo. Pomagają pieniądze unijne, nowoczesna technologia i otwarcie się na nieszablonowe rozwiązania.
– Opracowaliśmy i wdrożyliśmy algorytmy oparte o sieci neuronowe AI (sztucznej inteligencji – przyp. red.) pozwalające wskazywać optymalne moce w sieci ciepłowniczej. Dzięki temu operatorzy mogą wyznaczać możliwie najbardziej efektywną ścieżkę ruchu gliwickiej ciepłowni. Koszt inwestycji stosunkowo nieduży – 160 tys. złotych, a efekt ekologiczny uruchomienia systemu imponujący – redukcja CO2 w wysokości blisko 467 ton rocznie! – podkreśla prezes gliwickiego przedsiębiorstwa.
– Największe osiągnięcia są jeszcze przed nami. W sposób praktyczny realizujemy założenia tzw. dywersyfikacji źródeł ciepła – staramy się ograniczać wsady paliwowe do naszych kotłów na rzecz mniejszych, niezależnych źródeł ciepła, które będą poszczególnymi elementami zasilającymi sieć – mówi Szaliński.
CIEPŁO PRZYSZŁOŚCI DLA GLIWIC…
…zapewni Park Zielonej Energii. Prezes PEC przypomina, że jest to przede wszystkim wysokiej klasy, innowacyjna instalacja energetyczna. W jej skład wchodzi nowoczesny kocioł wielopaliwowy, który będzie przetwarzał odpady nienadające się do dalszego recyklingu. Park Zielonej Energii wytworzy ciepło, które w 30 proc. zaspokoi potrzeby mieszkańców Gliwic. Wsparciem serca Parku Zielonej Energii czyli kotła i towarzyszącej mu infrastruktury będzie największa na Śląsku termiczna farma solarna wraz z magazynem ciepła. Na te dwa kluczowe elementy Parku Zielonej Energi PEC-Gliwice prowadzi już przetargi. Inwestycja będzie kluczowym elementem gospodarki obiegu zamkniętego, pozwalając w przyszłości m.in. na całkowite wyeliminowanie węgla w produkcji ciepła i prądu, a także ograniczenie zużycia wody, co będzie miało korzystny wpływ na środowisko i wyhamowanie cen ciepła. Ta wielka miejska inwestycja uzyskała w lipcu 270-milionowe dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Koszt całej inwestycji to ok. 340 mln złotych. Zgodnie z założeniem nowy blok energetyczny ma być gotowy w 2028 roku. W przyszłym roku ma rozpocząć się budowa.
BEZPIECZEŃSTWO, KOMFORT, EKOLOGIA
To trzy filary, na których opiera swoją filozofię gliwickie przedsiębiorstwo. Troska o środowisko przejawia się nie tylko poprzez inwestycje i tzw. działania twarde związane z modernizacją infrastruktury.
– Dwa lata temu uruchomiliśmy program społeczny REDUKUJESZ – ZYSKUJESZ. Uczymy odbiorców ciepła systemowego odpowiednio ustawiać automatykę grzewczą z uwzględnieniem pojemności termicznej budynku mieszkalnego, by mogli ograniczać tzw. krzywą grzewczą. Nasze dane pokazują, że w ten sposób znacząco zredukowano podaż paliwa i w efekcie emisję szkodliwych związków do powietrza w wielu wspólnotach mieszkaniowych. Efekt ekologiczny programu to redukcja prawie 1800 ton CO2 przy jednoczesnych zyskach dla odbiorców. Zasada jest prosta: mniej ciepła zużywasz, mniej płacisz – mówi prezes Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Gliwicach.
– Dwa lata temu oddaliśmy do użytku demonstracyjną instalacje farmy solarnej o mocy 60kW na potrzeby ciepłej wody w naszym przedsiębiorstwie. Dzięki temu rocznie redukujemy emisję CO2 na poziomie 12 ton. Idąc za ciosem – niedawno uruchomiliśmy instalację PV na dachu naszej ciepłowni. Inwestycja o mocy prawie 50kWe zasili ładowarki elektryczne naszej floty, która już niebawem w 30 proc. będzie składała się z zeroemisyjnych samochodów o napędzie elektrycznym. Wycofując z użytku wysłużone auta spalinowe zmniejszyliśmy zużycie oleju napędowego o 4 tony rocznie – podkreśla Szaliński.
Na terenie całego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej obowiązują zarządzenia zakładające segregację odpadów. Ze wszystkich pomieszczeń biurowych usunięto „kosze zbiorcze” na odpady zmieszane i zastąpiono je pojemnikami służącymi do segregowania, podzielonymi na poszczególne frakcje.
Sektor ciepłowniczy jest w okresie transformacji. Odejście od paliw kopalnych to tylko kwestia czasu. Postępująca transformacja energetyczna i dekarbonizacja dotyczą także Gliwic. Jesteśmy w o tyle skomplikowanej sytuacji, że woj. śląskie od lat niemal w pełni oparte jest na węglu. – Transformacja energetyczna, a przede wszystkim ciepłownicza opiera się na trzech filarach – mówi Jacek SZYMCZAK, prezes Izby Gospodarczej CIEPŁOWNICTWO POLSKIE.
Sympozja, fora, konferencje – na większości imprez branżowych w sektorze ciepłowniczym pojawia się jeden temat: transformacja energetyczna.
Chcemy, by transformacja przyspieszała. Dyskutujemy o tym, co należałoby zmienić na poziomie prawa unijnego i krajowego. Zastanawiamy się jak korzystać z nowych technologii, by móc przeprowadzać bardzo trudne, ale niezbędne procesy inwestycyjne. To dwa pierwsze filary transformacji – trzeci filar to szeroko rozumiana edukacja – skierowana nie tylko do przedsiębiorstw ciepłowniczych, ale także do społeczeństwa ponieważ bez zrozumienia i akceptacji społecznej trudno będzie przeprowadzić transformację energetyczną sektora ciepłowniczego.
Jak z perspektywy Warszawy widziane są Gliwice w kontekście transformacji?
PEC-Gliwice należy do czołówki przedsiębiorstw ciepłowniczych w kraju, aktywnie realizuje założenia Programu Promocji Ciepła Systemowego oraz wdraża te trzy – bardzo ważne – filary, które składają się na transformację.
Na przykład poprzez inwestycje…
Realizujecie ich w Gliwicach szereg, a to spowoduje, że gliwickie przedsiębiorstwo osiągnie status Efektywnego Systemu Ciepłowniczego spełniającego wszelkie wymogi prawne – zarówno unijne, jak i prawa krajowego, ale również transformujecie branżę z wielką korzyścią dla odbiorców ciepła systemowego w Gliwicach. Ciepło będzie dostarczane w sposób bezpieczny i przyjazny dla środowiska z perspektywą liczoną nie na lata, ale na dekady.
Park Zielonej Energii wpisuje się w nowoczesne ciepłownictwo systemowe?
Zdecydowanie tak. Naszym wyzwaniem i celem jest to, by zwiększać udział ciepła zielonego, ciepła odpadowego i ciepła z wysokosprawnej kogeneracji. Jest to ścieżka nieodwracalna i dlatego bardzo sobie cenimy jako całe środowisko ciepłownicze, że tego typu – bardzo ambitne – realizacje przeprowadzane są w Gliwicach.
Park Zielonej Energii wyniesie gliwickie ciepłownictwo na zupełnie inny poziom. Udziału czystej energii w ciepłownictwie będzie coraz więcej. – Park Zielonej Energii utoruje Gliwicom drogę do dalszej transformacji – mówi dr hab. inż. Jacek Kalina, Profesor w Katedrze Techniki Cieplnej Politechniki Śląskiej w Gliwicach.
Jak powinno wyglądać ciepłownictwo przyszłości?
Ciepłownictwo przyszłości zostało zdefiniowane przez unijną dyrektywę EED, która ma na celu promowanie efektywności energetycznej w krajach Wspólnoty. Charakteryzuje się przede wszystkim brakiem wykorzystania paliw kopalnych.
Zakłada także większy udział OZE i kogeneracji. KOGENERACJA – bardzo modne ostatnio pojęcie…
Kogeneracja to skojarzone wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej w trakcie tego samego procesu technologicznego. Nie jest to ani moda, ani coś nieuchronnego. Jest to jedno z rozwiązań do wyboru, które ostatecznie wpływa na koszt wytwarzania ciepła. Zgodnie z dyrektywą EED może być stosowana do roku 2045 przy założeniu, że paliwem jest gaz ziemny. Jeżeli zastosujemy inne paliwo, np. wodór, amoniak lub odpady, wtedy może być stosowana dłużej.
To z odpadów właśnie pozyskiwane będzie ciepło w Parku Zielonej Energii…
Park Zielonej Energii jest bardzo potrzebny Gliwicom. Pozwoli spełnić wymagania dyrektywy EED już w roku 2028. Chodzi o wytworzenie określonej ilości ciepła w oparciu o odnawialne źródła energii i ciepło odpadowe. Dzięki tej inwestycji, gliwicki system ciepłowniczy uzyska status Efektywnego Systemu Ciepłowniczego, co uprawni go do starania się o środki na dalsze inwestycje z krajowych i europejskich programów wsparcia. Inaczej mówiąc PZE utoruje Gliwicom drogę do dalszej transformacji. Dodatkowo, PZE znacznie zwiększy elastyczność systemu ciepłowniczego i pozwoli na optymalizację kosztu wytwarzania ciepła, czyli do jego minimalizacji w danej godzinie w zależności od sytuacji cenowej na ogólnokrajowym rynku energii. Zwiększy również bezpieczeństwo dostaw ciepła, a przez wykorzystanie lokalnych zasobów energii uodporni system na szoki cenowe na rynku. Należy jednak zaznaczyć, że PZE nie jest lekarstwem na wszystko i wymagane są kolejne inwestycje, takie jak np. wielkoskalowe sezonowe magazyny ciepła. Pozyskanie środków na te przedsięwzięcia będzie znacznie łatwiejsze z PZE niż bez niego.
Materiał partnera
Komentarze (0) Skomentuj