Kiedy w 1978 roku Zofia Rydet zaczęła zdjęcia do swego największego cyklu, nic nie zapowiadało, że powstanie rzecz potężna. Fotografka, znana już wtedy szerszej publiczności, zbliżała się powoli do siedemdziesiątki. Wydawało się, że zrobiła dostatecznie wiele: opublikowała albumy „Mały człowiek", „Świat wyobraźni Zofii Rydet" oraz „Obecność", była nieustająco obecna w życiu wystawienniczym, bezustannie fotografowała. A jednak to dopiero pod koniec swojego życia twórczego, rozpoczętego stosunkowo późno, stworzyła jedno z największych dzieł w historii polskiej fotografii: niezwykle ważne i wybitne.
Nadała mu nazwę „Zapis socjologiczny 1978 – 1990” (druga data pochodzi
od roku, w którym przestała fotografować). To w sumie około dwudziestu
tysięcy zdjęć, głównie portretów Polaków we wnętrzach, w znakomitej
większości mieszkańców wsi.
– „Zapis” jest cyklem niebywale gęstym, składającym się z twardych, pozbawionych czułostkowości portretów ludzi patrzących prosto w obiektyw. Oni wszyscy wyglądają, jakby przygotowywali się do… no właśnie, by przejść do historii, tak są pewni swego; a także, ponieważ wiele tu osób starych, jakby mieli za chwilę, tuż po wyzwoleniu migawki, przejść na drugą stronę. „Zofia Rydet. Zapis socjologiczny 1978 – 1990" to pierwsze wydawnictwo zakrojone na tak szeroką skalę, próbujące przybliżyć olbrzymi cykl, który nigdy nie doczekał się formy ostatecznej – ani za życia fotografki, ani później. Nie jest również przypadkiem, że książka powstała w Gliwicach, mieście, w którym Zofia Rydet spędziła znaczną część swego życia – mówi Grzegorz Krawczyk, dyrektor muzeum w Gliwicach.
Wojciech Nowicki, autor wyboru zdjęć i eseju pisze: „W tych panach przestrzeni, możnowładcach osadzonych na mieszkaniach czy chałupach, jest jakiś rys wielkości, nienaruszalna moc ludzi, którzy mogą wszystko: własne otoczenie kształtują, jak im się podoba, choć, to też trudno przeoczyć, im są starsi, tym trudniej im walczyć z mnożącymi się przedmiotami”. „Zapis socjologiczny" jest również historią ludzi opowiedzianą przez towarzyszące im przedmioty, które przyrastają z czasem, by w końcu niemal ich zatopić.
Wydawnictwo dofinansowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest rezultatem wieloletniego projektu badawczego zajmującego się „Zapisem". Wzięły w nim udział: Fundacja Zofii Rydet z Krakowa, Muzeum Sztuki Nowoczesnej z Warszawy, Fundacja Sztuk Wizualnych z Krakowa oraz Muzeum w Gliwicach. Album liczy ponad 300 stron, zawiera niemal 200 zdjęć, w tym część nigdy przez Zofię Rydet nie wykorzystanych oraz ilustrowane kalendarium życia artystki.
Zdjęcia do artykułu udostępniono za zgodą Fundacji im. Zofii Rydet.
Zofia Rydet
Jedna z najwybitniejszych postaci fotografii polskiej. Urodziła się 5 maja 1911 roku w Stanisławowie, zmarła 24 sierpnia 1997 roku w Gliwicach. Od lat 60. czynnie uczestniczyła w życiu artystycznym, tworząc cykle „Mały człowiek” i „Czas przemijania”. Również w latach 60. rozpoczęła pracę nad cyklem fotomontaży „Świat uczuć i wyobraźni”, który wydano w 1979 roku, jako album ze wstępem Urszuli Czartoryskiej. Składał się z 70 fotografii tworzących 15 serii poetyckich fotomontaży o dużej sile oddziaływania emocjonalnego. „Mój «Świat uczuć i wyobraźni» – pisała Rydet – mówi o człowieku zagrożonym już od chwili narodzin, o jego obsesjach, o jego uczuciach, osamotnieniu, pragnieniach, o lęku, przed którym ratuje go tylko miłość, o tragedii przemijania, o strachu przed zagładą i zniszczeniem”.
Od 1978 roku praktycznie do końca swej twórczości realizowała najważniejsze dokonanie artystyczne – „Zapis socjologiczny” – wykonaną w kilkudziesięciu tysiącach negatywów monumentalną dokumentację człowieka i społeczeństwa, realizowaną samodzielnie w kilkunastu województwach w całej Polsce i innych miejscach, takich jak Douchy we Francji oraz Nowy Jork.
W 1980 r. zaprezentowała konceptualny cykl „Nieskończoność dalekich dróg”. Jej ostatnią ważną serią stała się realizowana na przełomie lat 80. i 90. „Suita śląska”, na którą składają się kolaże i fotomontaże, zawierające autocytaty z wcześniejszych fotografii, głównie „Zapisu socjologicznego”, które artystka skomponowała na kształt ludowych przedstawień sakralnych, z kwiatami polnymi, materiałami, wycinkami z gazet. Jej prace znajdują się w najważniejszych zbiorach polskich, w tym: Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Śląskim w Katowicach, Muzeum Fotografii w Krakowie, a także Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Centre Georges Pompidou w Paryżu, Museum of Modern Art w Kioto i National Museum of Photography, Film and Television w Bradford.
Główna część dorobku artystycznego Zofii Rydet aktualnie znajduje się w depozycie Fundacji im. Zofii Rydet, której celem jest promocja i odczytywanie na nowo jej twórczości. Od 2011 roku fundacja współrealizuje wystawy fotograficzne Zofii Rydet w Polsce i Europie, a także prowadzi działalność wydawniczą.
– „Zapis” jest cyklem niebywale gęstym, składającym się z twardych, pozbawionych czułostkowości portretów ludzi patrzących prosto w obiektyw. Oni wszyscy wyglądają, jakby przygotowywali się do… no właśnie, by przejść do historii, tak są pewni swego; a także, ponieważ wiele tu osób starych, jakby mieli za chwilę, tuż po wyzwoleniu migawki, przejść na drugą stronę. „Zofia Rydet. Zapis socjologiczny 1978 – 1990" to pierwsze wydawnictwo zakrojone na tak szeroką skalę, próbujące przybliżyć olbrzymi cykl, który nigdy nie doczekał się formy ostatecznej – ani za życia fotografki, ani później. Nie jest również przypadkiem, że książka powstała w Gliwicach, mieście, w którym Zofia Rydet spędziła znaczną część swego życia – mówi Grzegorz Krawczyk, dyrektor muzeum w Gliwicach.
Wojciech Nowicki, autor wyboru zdjęć i eseju pisze: „W tych panach przestrzeni, możnowładcach osadzonych na mieszkaniach czy chałupach, jest jakiś rys wielkości, nienaruszalna moc ludzi, którzy mogą wszystko: własne otoczenie kształtują, jak im się podoba, choć, to też trudno przeoczyć, im są starsi, tym trudniej im walczyć z mnożącymi się przedmiotami”. „Zapis socjologiczny" jest również historią ludzi opowiedzianą przez towarzyszące im przedmioty, które przyrastają z czasem, by w końcu niemal ich zatopić.
Wydawnictwo dofinansowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest rezultatem wieloletniego projektu badawczego zajmującego się „Zapisem". Wzięły w nim udział: Fundacja Zofii Rydet z Krakowa, Muzeum Sztuki Nowoczesnej z Warszawy, Fundacja Sztuk Wizualnych z Krakowa oraz Muzeum w Gliwicach. Album liczy ponad 300 stron, zawiera niemal 200 zdjęć, w tym część nigdy przez Zofię Rydet nie wykorzystanych oraz ilustrowane kalendarium życia artystki.
Zdjęcia do artykułu udostępniono za zgodą Fundacji im. Zofii Rydet.
Zofia Rydet
Jedna z najwybitniejszych postaci fotografii polskiej. Urodziła się 5 maja 1911 roku w Stanisławowie, zmarła 24 sierpnia 1997 roku w Gliwicach. Od lat 60. czynnie uczestniczyła w życiu artystycznym, tworząc cykle „Mały człowiek” i „Czas przemijania”. Również w latach 60. rozpoczęła pracę nad cyklem fotomontaży „Świat uczuć i wyobraźni”, który wydano w 1979 roku, jako album ze wstępem Urszuli Czartoryskiej. Składał się z 70 fotografii tworzących 15 serii poetyckich fotomontaży o dużej sile oddziaływania emocjonalnego. „Mój «Świat uczuć i wyobraźni» – pisała Rydet – mówi o człowieku zagrożonym już od chwili narodzin, o jego obsesjach, o jego uczuciach, osamotnieniu, pragnieniach, o lęku, przed którym ratuje go tylko miłość, o tragedii przemijania, o strachu przed zagładą i zniszczeniem”.
Od 1978 roku praktycznie do końca swej twórczości realizowała najważniejsze dokonanie artystyczne – „Zapis socjologiczny” – wykonaną w kilkudziesięciu tysiącach negatywów monumentalną dokumentację człowieka i społeczeństwa, realizowaną samodzielnie w kilkunastu województwach w całej Polsce i innych miejscach, takich jak Douchy we Francji oraz Nowy Jork.
W 1980 r. zaprezentowała konceptualny cykl „Nieskończoność dalekich dróg”. Jej ostatnią ważną serią stała się realizowana na przełomie lat 80. i 90. „Suita śląska”, na którą składają się kolaże i fotomontaże, zawierające autocytaty z wcześniejszych fotografii, głównie „Zapisu socjologicznego”, które artystka skomponowała na kształt ludowych przedstawień sakralnych, z kwiatami polnymi, materiałami, wycinkami z gazet. Jej prace znajdują się w najważniejszych zbiorach polskich, w tym: Muzeum Narodowym we Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Śląskim w Katowicach, Muzeum Fotografii w Krakowie, a także Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Centre Georges Pompidou w Paryżu, Museum of Modern Art w Kioto i National Museum of Photography, Film and Television w Bradford.
Główna część dorobku artystycznego Zofii Rydet aktualnie znajduje się w depozycie Fundacji im. Zofii Rydet, której celem jest promocja i odczytywanie na nowo jej twórczości. Od 2011 roku fundacja współrealizuje wystawy fotograficzne Zofii Rydet w Polsce i Europie, a także prowadzi działalność wydawniczą.
Komentarze (0) Skomentuj